Tyr, Aesir kabilesinin bir parçasıydı. Genellikle savaşı ve kan dökülmesini simgeleyen İskandinav Panteonunun tek kollu tanrısı olarak temsil edilirdi. Paradoksal olarak, aynı zamanda adalet ve düzenin yayıcısı olarak kabul edildi. Tyr'ın muhalif doğası, esas olarak onun hakkında bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Onun hakkında sadece küçük bir bilgi var. şiirsel edda ve Düzyazı Edda, İskandinav mitolojisinin ana kaynağı olarak kabul edilen eserler, en çok korkunç tazı Fenrir ile güreşmesi ve bu süreçte kolunu kaybetmesiyle ünlü Tyr.
Sıklıkla İskandinav mitolojisiyle ilişkili olan Tyr, Ortak Çağın ilk yüzyıllarında bir Germen tanrısı olarak ortaya çıkmıştır. Germen dininde etkili bir figür iken, Viking döneminde (MS 800–1100) önemi azalmıştı. Bununla birlikte, Germen halkları ve İskandinav halkları arasındaki önceki önemi, adının runik alfabenin "T" harfinin yanı sıra "Tyr'in günü" anlamına gelen Salı kelimesi için kullanılmasıyla kanıtlandı.
etimoloji
"Tyr" isminin anlamı, "tanrı" veya hatta "tanrı"dır. *boya-, Proto-Germen yoluyla *Tivaz, "tanrı veya tanrı" anlamına gelir. Bu, halk arasında Yunan tanrılarının kralı olarak bilinen Zeus ile Roma tanrılarının kralı olarak kabul edilen Jüpiter'in adlarında kullanılan kökle aynıdır. Bu kelime sadece en etkili tanrılara verildiğinden, bilginler Tyr'ın bir zamanlar böyle bir konuma sahip olduğunu tahmin ettiler. Bununla birlikte, ilk İskandinav destanları kaydedildiği zaman, Tyr'ın önemi önemli ölçüde azalmıştı.
Öznitellikler
Tyr sadece cesur bir savaşçı değildi, aynı zamanda güvenilir bir bilgi kaynağı ve doğruluk şampiyonuydu. Bu betimlemeler, kuşkusuz, İskandinav destanlarında tanrıdan kısaca bahsedilmesine dayanıyordu. Tanrının en ayrıntılı tasviri, Hz. Gylfaginning, bir kitap Düzyazı Edda on üçüncü yüzyıl İzlandalı bilim adamı Snorri Sturluson tarafından yazılmıştır.
Tyr'ın en göze çarpan özelliği, genellikle bilekten veya önkoldan kopmuş olarak tasvir edilen eksik sağ eli (veya kolu) idi. Fenrir, bu kayıp uzvu, Loki ve jötunn Angrboda'nın babası olan açgözlü dev kurdu yemişti. Fenrir daha sonra Ragnarök'te önemli bir rol oynayacaktı.
Aile
Kayıtlara göre Tyr, ya "Baba" ve tanrıların kralı Odin'in ya da dünyanın karanlık bir bölümünden dev Hymir'in oğluydu. şiirsel edda adlı Hymiskvitha ("Hymir'in Yeri"). Son metinde Tyr'in annesinden bahsedilmemesine rağmen, büyükannesini dokuz yüz başlı bir kadın olarak tanımladı.
Çoğu bilgin, Odin'in Tyr'in gerçek babası olduğu konusunda hemfikirdir. Sturluson'ın yazdığı gibi Skaldskaparmál: “‘Tır nasıl söylenmeli? Ona Tek Elli Tanrı ve Kurdun Koruyucusu, Savaşların Tanrısı, Odin'in Oğlu diyerek.'
Odin'in oğlu olmasının bir sonucu olarak Tyr, Aesir kabilesinin önde gelen üyelerinin üvey kardeşiydi. Tyr'ın üvey kardeşleri arasında Thor, Baldur, Váli ve Vidarr'ın yanı sıra Heimdall, Hermod, Bragi ve Hodr dahil olmak üzere İskandinav mitolojisindeki en önemli figürlerden bazıları vardı.
Yetkiler ve Görevler
Viking Çağı'nın gelişmesiyle birlikte Tyr'ın önemi Thor ve Odin tarafından gölgede bırakıldı. Eski İskandinav çağında, onur, adalet, hukuk ve yemin tutma gibi erkeklerin özellikleri önemliydi. Ancak Vikingler ortaya çıktıkça savaş özellikleri daha önemli hale geldi; Böylece, Tyr de oldukça savaşçı olmasına rağmen, Thor ve Odin Pantheon'un ön saflarına itildi.
Tyr hakkındaki en ünlü hikaye, Loki'nin iblis-yumurtlaması olan kurt canavar Fenrir'in bağlanmasını içerir. Loki'nin bu korkunç oğlu, hem Asgard'da hem de Midgard'da terör yaydı. Tanrılar iki kez Fenrir'i bağlamak istediler ancak ikisinde de başarısız oldular ve ardından cücelerden yardım istediler. Cüceler, Gleipnir adında, herhangi bir işe yarayacak kadar kırılgan görünen bir zincir yaptılar, ancak altı doğaüstü bileşenden yapıldı. Bu bileşenlerin Gleipnir'in yapımında kullanılmasından sonra hepsinin ortadan kaybolduğuna ve artık dünyanın bir parçası olmadığına inanılıyordu. Fenrir, tanrıların onu bağlayabileceğine inanmadı ve bu nedenle onlardan birinin elini ağzına koymasını istedi. Bunu yapacak tek cesur kişi Tyr'dı. Gleipnir'e bağlandıktan sonra Fenrir kendini kurtarmak için ona karşı savaştı ve bu süreçte Tyr'ın sol elini ısırdı. Tyr dışında, diğer tüm tanrılar onun son olarak bağlı olduğu gerçeğini neşelendirdi ve mutlu oldular. Fenrir bir dağa bağlıydı ve bağlı kaldı, ancak Ragnarok gerçekleştikten sonra Loki onu serbest bıraktı ve intikam olarak tüm Odin'i yuttu.
Yorumlar